Posverdad, o la narración del procés catalán desde el exterior: BBC, DW y RT

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.3145/epi.2019.may.18

Palabras clave:

Desinformación, Noticias falsas, Bulos, Pluralidad, Comunicación polí­tica, Proceso de independencia, Independencia, Medios de comunicación, Redes sociales, Facebook, BBC, DW, RT, Cataluña, Catalunya.

Resumen

Con el procés independentista de Cataluña como marco, compararemos el tratamiento periodí­stico que recibe el fenómeno en tres medios de comunicación extranjeros, reflejado en su difusión a través de la red social Facebook. BBC, DW y RT son corporaciones financiadas públicamente por gobiernos ajenos a priori a la problemática social y polí­tica generada sobre el debate separatista. Aun así­, uno de ellos, RT, ha sido acusado públicamente de actuar directamente bajo la influencia de las directrices de polí­tica exterior del Kremlin, y de cometer injerencias a favor de los independentistas. Desde una perspectiva cuantitativa y cualitativa, analizamos los posts difundidos por estos medios durante un perí­odo de cuatro meses (n = 625), incluyendo la fecha clave del 1 de octubre en la que se produjo el fallido intento de votación plebiscitaria, para comprobar si existe ese sesgo en los medios analizados.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Biografía del autor/a

Carlos López-Olano, Universitat de València

Profesor Comunicación Audiovisual Departamento de Teorí­a de los lenguajes y Comunicación.

Vicente Fenoll, Universitat de València

Profesor Comunicación Audiovisual Departamento de Teorí­a de los lenguajes y Comunicación.

Citas

Alandete, David (2019). Fake news: La nueva arma de destrucción masiva. Barcelona: Deusto. ISBN: 978 84 234 3019 2

Al-Rawi, Ahmed (2017). "News values on social media: News organizations´ Facebook use". Journalism, v. 18, n. 7, pp. 871-889. https://doi.org/10.1177/1464884916636142

Ault, John (2017). Interim report. Catalonian regional elections. Democracy Volunteers. https://democracyvolunteersdotorg.files.wordpress.com/2017/12/catalonian-regional-election-2017-interim-report1.pdf

Ballesteros-Herencia, Carlos-Antonio (2015). "El desafí­o inadvertido. La consulta sobre la independencia de Cataluña desde el marco informativo del conflicto". Anàlisi: Quaderns de comunicació i cultura, v. 53, pp. 48-64. https://ddd.uab.cat/record/166325

Baqués, Josep (2018). Análisis de tendencias geopolí­ticas a escala global. Madrid: Instituto de Estudios Estratégicos. http://www.ieee.es/contenido/noticias/2018/01/DIEEEINV18-2017.html?__locale=es

Borge-Bravo, Rosa; Esteve-Del-Valle, Marc (2017). "Organization still matters: Parties´ characteristics, posting and followers´ reactions on Facebook". International journal of e-politics, v. 8, n. 1, pp. 30-49. https://doi.org/10.4018/IJEP.2017010103

CAC"¯(2017). El pluralisme als espais d´opinió de la televisió de l´11 al 30 de setembre de 2017. Consell de l´Audiovisual de Catalunya.

Cano-Bueso, Juan (2017)."¯Cataluña en su laberinto. Valencia: Tirant Humanidades. ISBN: 978 84 17069605

De-Pedro, Nicolás; Iriarte, Daniel (2017). "Cuando el Russky mir y el mundo hispanohablante se encuentran: RT y Sputnik en español". En: De-Pedro, Nicolás; Ghilès, Francis. Guerra en tiempos de paz. la estrategia de Rusia en los flancos Sur y Este de la OTAN. Barcelona: Cidob (Center for International Affairs). ISBN: 978 84 92511 55 6 https://cutt.ly/7jQcqP

Del-Fresno-Garcí­a, Miguel; Manfredi-Sánchez, Juan-Luis (2018). "Politics, hackers and partisan networking. Misinformation, national utility and free election in the Catalan independence movement". El profesional de la información, v. 27, n. 6, pp. 1225-1238. https://doi.org/10.3145/epi.2018.nov.06

Doyle, Gillian (2016). "Creative economy and policy". European journal of communication, v. 31, n. 1, pp. 33-45. https://doi.org/10.1177/0267323115614469

Dubois, Elizabeth; Blank, Grant (2018). "The echo chamber is overstated: The moderating effect of political interest and diverse media". Information, communication & society, v. 21, n. 5, pp. 729-755. https://doi.org/10.1080/1369118X.2018.1428656

EFE (2018). "La inteligencia alemana afirma que Rusia apoyó al independentismo catalán". EFE, 14 mayo. Madrid: Agencia EFE. https://www.efe.com/efe/espana/portada/la-inteligencia-alemana-afirma-que-rusia-apoyo-al-independentismo-catalan/10010-3615117

Emmot, Robin (2017). "Spain sees Russian interference in Catalonia separatist vote". Reuters, 13 November. https://www.reuters.com/article/us-spain-politics-catalonia-russia/spain-sees-russian-interference-in-catalonia-separatist-vote-idUSKBN1DD20Y

Esteve-Del-Valle, Marc; Borge-Bravo, Rosa (2018). "Echo chambers in parliamentary Twitter networks: The Catalan case". International journal of communication, v. 12, pp. 1715-1735. https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/8406

EU vs Disinfo (2017). "Russian TV´s view on Catalonian referendum: Europe falling apart and Spain compared to Ukraine". EU vs Disinfo, 7 October. https://euvsdisinfo.eu/russian-tvs-view-on-catalonia-referendum-europe-falling-apart-and-spain-compared-to-ukraine

Garcí­a, David; Abisheva, Adiya; Schweighofer, Simon; Serdí¼lt, Uwe; Schweitzer, Frank (2015). "Ideological and temporal components of network polarization in online political participatory media". Policy & internet, v. 7, n. 1, pp. 46-79. https://doi.org/10.1002/poi3.82

Gimpel, Gregory (2015). "The future of video platforms: Key questions shaping the TV and video industry". International journal on media management, v. 17, n. 1, pp. 25-46. https://doi.org/10.1080/14241277.2015.1014039

Glowacki, Michael; Jackson, Lizzie (2014)."¯Public media management for the twenty-first century: Creativity, innovation, and interaction. London: Routledge. ISBN: 978 0 203796986

Gob.UK (2016). A BBC for the future: A broadcaster of distinction (white paper). Gob.UK: Department for culture, media and sports. https://www.gov.uk/government/publications/a-bbc-for-the-future-a-broadcaster-of-distinction

González-Morales, Marta (2017). Análisis comparativo entre Cadena SER Catalunya y Catalunya Ràdio sobre el proceso independentista catalán.

https://ddd.uab.cat/record/180474

Gruzd, Anatoliy; Roy, Jeffrey (2013). "Investigating political polarization on Twitter: A Canadian perspective". Policy & internet, v. 6, n. 1, pp. 28-45. https://doi.org/10.1002/1944-2866.POI354

Hierro-Hernández, Marí­a-José (2012). Changes in national identification: The case of Catalonia. Tesis doctoral. Universidad Autónoma de Madrid. https://repositorio.uam.es/bitstream/handle/10486/10285/52319_Hierro_Maria_Jose.pdf

Hill, Fiona; Gaddy, Clifford G. (2013)."¯ Mr. Putin: Operative in the Kremlin. Washington, D.C.: Brookings Institution Press. ISBN: 978 0 815723769

Igartua-Perosanz, Juan-José (2006)."¯ Métodos cuantitativos de investigación en comunicación. Barcelona: Bosch. ISBN: 978 84 97902717

Kellner, Douglas (2017). American horror show: Election 2016 and the ascent of Donald J. Trump. Rotterdam: SensePublishers. ISBN: 978 94 6300 974 4

Lesaca, Javier (2017). "Why did Russian social media swarm the digital conversation about Catalan independence?". The Washington Post, 22 November

López-Olano, Carlos (2018)."¯ RTVV: Paradigma de la triple crisis de las radiotelevisiones públicas. Valencia: Tirant Lo Blanch. ISBN: 978 84 17069506

López-Olano, Carlos (2016). "Las autoridades de regulación audiovisual en España. Panorámica y perspectivas del control de la pluralidad". Miguel Hernández communication journal, v. 7, pp. 87-112. http://rev.innovacionumh.es/index.php?journal=mhcj&page=article&op=view&path%5B%5D=120&path%5B%5D=247

López-Rabadán, Pablo; Doménech-Fabregat, Hugo (2018). "Instagram y la espectacularización de las crisis polí­ticas. Las 5W de la imagen digital en el proceso independentista de Cataluña"."¯El profesional de la información, v. 27, n. 5, pp. 1013-1020.nhttps://doi.org/10.3145/epi.2018.sep.06

Lowe, Gregory-Ferrell; Yamamoto, Nobuto (eds.) (2016)."¯ Crossing borders and boundaries in public service media. Goteborg: Nordicom. ISBN: 978 9187957215nhttps://core.ac.uk/download/pdf/43564587.pdf

Mair, John; Tait, Richard; Keeble, Richard-Lance"¯(eds.) (2014). "¯Is the BBC in crisis?. Bury St. Edmunds, Suffolk: Abramis. ISBN: 1845496213

Mars, Amanda (2018a). "El Senado sostiene que Putin interfirió para ayudar a Trump a ganar las elecciones". El paí­s, 16 mayo. https://elpais.com/internacional/2018/05/16/estados_unidos/1526491323_536871.html

Mars, Amanda (2018b). "RT y Sputnik fueron los mayores difusores de noticias sobre Cataluña en redes". El paí­s, 6 marzo. https://elpais.com/internacional/2018/03/05/estados_unidos/1520277454_983401.html

McCombs, Maxwell (2006). Estableciendo la agenda: el impacto de los medios en la opinión pública y en el conocimiento. Barcelona: Paidós. ISBN: 978 84 49318696

McGrath, M. C."¯ (2018). Written evidence submitted to Parliament UK. https://cutt.ly/BlMtY5

McPherson, Miller; Smith-Lovin, Lynn; Cook, James M. (2001). "Birds of a feather: Homophily in social networks". Annual review of sociology, v. 27, n. 1, pp. 415-444. https://doi.org/10.1146/annurev.soc.27.1.415

Mendoza, Eduardo (2017)."¯ Qué está pasando en Cataluña. Barcelona: Seix Barral. ISBN: 978 84 32233494

Miazhevich, Galina (2018). "Nation branding in the post-broadcast era: The case of RT". "¯European journal of cultural studies, v. 21, n. 5, pp. 575-593. https://doi.org/10.1177/1367549417751228

Mierzejewska, Bocena; Shaver, Dan (2014). "Key changes impacting media management research"."¯ The international journal on media management,"¯v. 16, n. 2, pp. 47-54. https://doi.org/10.1080/14241277.2014.954439

Mills, Tom (2016)."¯The BBC: Myth of a public service. London/New York: Verso. ISBN: 978 1 784784850

Milosevich-Juaristi, Mira (2017). "El poder de la influencia rusa: la desinformación". Real Instituto El Cano. Estudios internacionales y estratégicos, 20 enero. https://cutt.ly/UjQHUh

Mutz, Diana C.; Young, Lori (2011). "Communication and public opinion: Plus í§a change?"."¯ Public opinion quarterly, v. 75, n. 5, pp. 1018-1044. https://doi.org/10.1093/poq/nfr052

Nalbandov, Robert (2016)."¯ Not by bread alone: Russian foreign policy under Putin. Lincoln, Nebraska: Potomac Books. ISBN: 978 1 612347103

Neuendorf, Kimberly (2016)."¯ The content analysis guidebook. Thousand Oaks, etc.: Sage. ISBN: 0761919783

Politkovskaia, Anna (2005)."¯ La rusia de Putin. Barcelona: Debate. ISBN: 8483066203

Rahman, Anis; Lowe, Gregory-Ferrell (2016)."¯ Public service media initiatives in the global South. Burnaby, Surrey, Vancouver: Simon Fraser University Library Publishing. ISBN: 1772870021

Schlesinger, Philip (1987)."¯ Putting reality together: BBC news. London: Methuen. ISBN: 0416901905

Stroud, Natalie-Jomini (2010). "Polarization and partisan selective exposure". Journal of communication, v. 60, pp. 556-76. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.2010.01497.x

Sunstein, Cass R. (2018). #republic: Divided democracy in the age of social media. Princeton: Princeton University Press. ISBN: 978 0 691180908

Sunstein, Cass R. (2009). Republic.com 2.0. Princeton: Princeton Univ. Press. ISBN: 978 0 691143286

Sunstein, Cass R. (2001). Republic.com. Princeton: Princeton Univ. Press. ISBN: 0691070253

Tambini, Damian (2015)."¯ "Problems and solutions for public service broadcasting: Reflections on a fifty-six country estudy". In: Arriaza-Ibarra, Karen; Nowak, Eva; Kuhn, Raymod (eds.). Public service media in Europe. London: Routledge, pp. 41-52. ISBN: 1138020680 https://doi.org/10.4324/9781315722290

Trump, Donald J.; Zanker, Bill (2008)."¯ Think big and kick ass in business and life. New York: Collins. ISBN: 978 0 061547836

Valera-Ordaz, Lidia"¯(2018). "Medios, identidad nacional y exposición selectiva: Predictores de preferencias mediáticas de los catalanes". Revista española de investigaciones sociológicas, v. 164, pp. 135-154. https://doi.org/10.5477/cis/reis.164.135

Wolff, Michael"¯(2018). "¯Fire and fury. Inside the Trump White House. London: Little. ISBN: 978 1 408711392

Xicoy, Enric; Perales-Garcí­a, Cristina; Xambó, Rafael"¯(2017). "Shaping public opinion for confrontation: Catalan independence claims as represented in Spanish, Catalan, Valencian, and Basque editorials"."¯ American behavioral scientist, v. 61, n. 9, pp. 1040-1055. https://doi.org/10.1177/0002764217708587

Yablokov, Ilya (2015). "Conspiracy theories as a Russian public diplomacy tool: The case of Russia today (RT)". Politics, v. 35, n. 3-4, pp. 301-315. https://doi.org/10.1111/1467-9256.12097

Descargas

Publicado

2019-06-09

Cómo citar

López-Olano, C., & Fenoll, V. (2019). Posverdad, o la narración del procés catalán desde el exterior: BBC, DW y RT. Profesional De La información Information Professional, 28(3). https://doi.org/10.3145/epi.2019.may.18

Número

Sección

Artí­culos de investigación / Research articles